Fotografie

Spanners/ Geometridae, een grote familie binnen de macro-nachtvlinders

We kennen in Nederland zo'n 2400 vlindersoorten. Slechts een kleine 100 daarvan behoren tot de dagvlinders. De overige 2300 soorten zijn nachtvlinders, waarvan pakweg 1400 micro's en ruim 800 macro-nachtvlinders. Het aantal families binnen de micro's is groot en klein binnen de macro's. Twee grote macrofamilies zijn de Nachtuilen en de Spanners. Onder dit kopje worden de spanners behandeld. Voor de nachtuilen zie "Nachtuilen". Elke nachtvlinder heeft een eigen ecologische achtergrond. Soms is een soort (via het rupssstadium) gebonden aan één waardplant, vaker aan een groep van planten.

Earophila/ Anticlea badiata, Rozenspanner, zeldzame voorjaarssoort die vooral in de duinen voorkomt Agriopis aurantiara, Najaarsspanner, vliegt in okt/nov, soort van oude, nogal open bossen Kleine voorjaarspanner zoals ook de andere Agriopis soorten heeft het vrouwtje rudimentaire vleugels en moet geheel vertrouwen op haar pheromonen Aleucis distinctata, Prunusspanner, een zeer zeldzame soort in Limburg en Zeeland, waardplant prunus, struweelsoort Alsophila aescularia, Voorjaarsboonspanner, vliegt vooral in maart, karakteristieke houding van de vleugels Phigalia pilosaria, Perentak, vliegt van jan-april, loofbossoort met voorkeur voor eiken Berkenspanner, een soort waarvan de vleugels in Engeland in industriegebieden zwart zijn geworden; klassiek ecologisch studieobject Cabera exanthemata, Bruine grijsbandspanner, vrij gewone soort van bossen en wilgenstruwelen, voorkeur natte milieus Cabera pusaria, Witte grijsbandspanner, algemene soort van bossen en struwelen met voorkeur voor berk en els Xanthorhoe fluctuata, Zwartbandspanner, algemene soort in tuinen, hier in boeiend spiegelbeeld Acasis viretata, vaak met groene vleugels; soort van loofbos, struweel, park en tuin Campaea margaritata, Appeltak. Eén van de weinige spanners met een groene kleur, soort van loofbossen, parken en tuinen Camptogramma bilineata, een prachtige spanner die we in veel milieus kunnen aantreffen Het Papegaaitje, een vrij zeldzame soort van bos en struweel Dysstroma truncata, Schimmelspanner, heeft een opvallende variatie in vleugeltekening, veel in tuinen en parken Dysstroma truncata, Schimmelspanner, heeft een opvallende variatie in vleugeltekening, veel in tuinen en parken De Wortelhoutspanner, een prachtige spanner die zittend zijn achterlijf omhoog kromt De Korstmosspanner, een zeldzame spanner uit de kuststreek. Rups leeft van epifyten. De Vroege walstrospanner, vliegt in febr-april, rups leeft op Walstrosoorten, zeldzame duinsoort Colotois pennaria, Gepluimde spanner, najaarssoort die vooral in loofbossen voorkomt. Cosmorhoe ocellata, de Blauwbandspanner. Waardplant Walstrosoorten. In allerlei milieus. Ook deze soort kromt zijn achterlijf omhoog. De Walstrospanner, waardplant Liggend walstro dus een heidesoort. Een zeldzame soort die de laatste jaren wat meer wordt waargenomen. De Berkenoogspanner, waardplant berk, een algemene soort van berkenbossen en heiden. Gestippelde oogspanner, een gewone soort met de fraaie Engelse naam Maidens Blush vanwege de -rouge- op de vleugels; soort van eikenbossen. De Marmerspanner, een prachtige vlinder van open milieus zoals bospaden; soort van duinen en hogere zandgronden. De Herfstspanner, vliegt in okt/nov. Moeilijk te onderscheiden van de (Bleke) Novemberspanner De Grote wintervlinder, een algemene vlinder die vliegt van okt tot eind dec. Soort van eikenbossen. De V-dwergspanner, een goed te herkennen soort binnen de moeilijke groep van Dwergspanners. Soort van ruigtevegetaties. De Voorjaarsdwergspanner, van de dwergspanners de vroegst vliegende: vanaf maart. Het is een bossoort met als waardplant de Zomereik. De Zwartvlekdwergspanner. Goed herkenbaar en gebonden aan ruigtevegetaties. De Streepjesdwergspanner. Een gewone soort gebonden aan Jeneverbes en gekweekte conifeersoorten. De Gewone dwergspanner, de meest algemene dwergspanner. Allerlei milieus. De Eikendwergspanner. Let op de afgeronde vleugeltop en het stevige zwarte streepje dat vertikaal staat. De soort is niet echt algemeen en gebonden aan Zomereik. Wordt o.a. in de kustprovincies waargenomen. De Zwartkamdwergspanner. Vaak met roodachtige tekening. O.a. algemeen in stadsparken. De Groene dwergspanner, algemene soort o.a. in tuinen en parken. Waardplant fruitbomen en sleedoorn. De Groene dwergspanner, algemene soort o.a. in tuinen en parken. Waardplant fruitbomen en sleedoorn. Geel spannertje, een vrij gewone soort van bosgebieden. De foto is van een ex in de duinen waargenomen in oktober, een zeer late waarneming (2e generatie). Hydriomena furcata, de Variabele spanner, een algemene soort van allerlei milieus met bomen en struiken. Hylaea fasciaria, Rode dennenspanner, een algemene soort van de zandgronden en duinen; waardplant diverse naaldbomen. De Ringspikkelspanner, een algemene soort van bossen, parken en tuinen. Op de foto een closeup van deze grote spanner waarbij de geveerde antennen van het mannetje opvallen. Soort van het geslacht Idaea dat opvalt door een stip op elke vleugel; hier de algemene Grijze stipspanner die in twee vormen voorkomt. Soort van het geslacht Idaea dat opvalt door een stip op elke vleugel; hier de algemene Grijze stipspanner die in twee vormen voorkomt. Soort van het geslacht Idaea: de Schildstipspanner, een algemene soort van o.a. loofbossen; waardplant allerlei kruiden en dode bladeren. Soort van het geslacht Idaea: de Schildstipspanner, een algemene soort van o.a. loofbossen; waardplant allerlei kruiden en dode bladeren. Soort van het geslacht Idaea: de Dwergstipspanner, een alghemene soort van de duinen en de zandgronden. Rups leeft op mossen en dode bladeren. Soort van het geslacht Idaea: de Geelpurperen spanner, een zeldzame soort die vooral in de duinen voorkomt. Voorkeur voor natte milieus zoals natte heide, moeras en natte graslanden. Waardplant allerlei kruiden. Soort van het geslacht Idaea: de Schaduwstipspanner, een zeldzame soort met een aantal populaties, waaronder de vastelandsduinen. De rups leeft van dode bladeren en mossen. Soort van het geslacht Idaea: de Paardenbloemspanner, een kleine en algemene soort. Ook de rups van deze soort leeft op dode bladeren en mossen. Ligdia adustata, de Aangebrande spanner, in de duinen een soort van Kardinaalsmutsstruwelen. Een vrij algemene soort. Lobophora halterata, de Lichte blokspanner, een minder algemene soort van duinen en zandgronden. Is gebonden aan loofbossen. Rups leeft met name op Ratelpopulieren. Lomographa temerata, de Witte schaduwspanner, een vrij alegemene soort van bossen, struwelen, parken en tuinen. De rups heeft een voorkeur voor meidoorn en sleedoorn. Lomographa temerata, de Witte schaduwspanner, een vrij alegemene soort van bossen, struwelen, parken en tuinen. De rups heeft een voorkeur voor meidoorn en sleedoorn. Menophra abruptaria, de Zwartvlekspikkelspanner. In ons land een zeer zeldzame zwerver. De foto is in Midden-Franbkrijk gemaakt. Een loofbossoort met als waardplanten liguster en es. Mesoleuca albicillata, de Brummelspanner, een vrij zeldzame soort van open en gemengde bossen. Rups leeft op braam (brummel in Oost-Ned.) en framboos. De Hagedoornvlinder, algemene soort van tuinen, parken en bossen. De Hagedoornvlinder, algemene soort van tuinen, parken en bossen. De Vliervlinder, een prachtige en grote vlinder van milieus met struiken. De soort is algemeen. Waardplant: Gewone vlier. De Witvlekspikkelspanner, een algemene soort van loofbossen en tuinen. Waardplant loofbomen en bosbes. De Berberisspanner, een prachtige spanner uit de duinen waar de soort niet echt algemeen is en lokaal voorkomt wat ongetwijfeld samenhangt met het voorkomen van de waardplant Berberis of Zuurbes. De Kajatehoutspanner, een algemene soort die gebonden is aan open ruigtes. Waardplanten: pionierplanten als meldes en ganzevoeten. De zeer algemene Taxusspikkelspanner, een redelijk grote spanner van bossen, struwelen, parken en tuinen. De zeer algemene Taxusspikkelspanner, een redelijk grote spanner van bossen, struwelen, parken en tuinen. De Silenespanner behorende tot het geslacht Perizoma, een groep van kleine spanners. Soort van open bossen. Waardplant: Dagkoekoeksbloem en andere silenesoorten. Een vlinder met een bijzondere naam: Boterbloempje. Zeldzame soort van open bossen en heiden. Pseudoterpna pruinata, de Grijsgroene zomervlinder. Rhodostrophia vibicaria, de Paarsbandspanner. Een opvallend paarsrood gekleurde spanner, een niet zo algemene soort die in de duinen en op de Veluwe voorkomt. Waardplanten: sleedoorn en brem. Scopula emutaria, de Witroze stipspanner. Een zeldzame soort langs de kust. Soort van natte duinvalleien, schorren en kwelders. Vliegt in juli en aug. Scopula floslactata, de Roomkleurige stipspanner, een vrij zeldzame soort van de duinen en de zandgronden. Vliegt in mei, juni en juli. Scopula marginepunctata, de Prachtstipspanner, een zeldzame soort die vooral in de duinen van ZH en Zeeland voorkomt. De foto is van een ex uit de Amsterdamse Waterleiding Duinen waargenomen in juni 2006. Waardplant: allerlei kruiden. Scopula rubiginata, de Purperen stipspanner, een zeldzame soort die in het gehele land is waargenomen. Vliegt in juni, juli en aug. Waardplanten: klaversoorten, varkensgras en andere kruiden. Selenia dentaria, Herculesje. algemene soort van bossen, tuinen en parken. Thera brittanica, Schijn-sparspanner, algemene soort van naaldbossen. Waardplant spar. Thera firmata, Hoekbanddennenspanner, najaarssoort. Soort van naaldbossen, waardplant den. Thera juniperata, Jeneverbesspanner. Soort van naaldbossen en milieus met naaldbomen zoals tuinen. Algemeen. Waardplant (gekweekte) jeneverbes. Theria primaria, Meidoornspanner. Zeer zeldzame soort van open bossen in Oost-Nederland. Waardplant meidoorn en sleedoorn. Triphosa dubitata, Grote boomspanner. Een zeer zeldzame soort van bossen, struwelen en duinen. 1x in 2007 in de eigen tuin. Vierbandspanner, algemene soort van tuinen, bossen en struwelen. Waardplant diverse kruiden. Koolbandspanner, algemene soort van graslanden, bossen en struwelen. Waardplant: diverse kruiden. Vierbandspanner, algemene soort van tuinen, bossen en struwelen. Waardplant diverse kruiden. Zwartbandspanner, een zeer algemene soort van (volks)tuinen en ruigtes, een typische cultuurvolger. Waardplant: kruisbloemigen zoals Look-zonder-look.

Terug naar thema's